Het bloemhoofdje van Klein hoefblad

Reeds enkele weken kon je her en der de met spinnenrag beklede bloemstengels vinden. Door de lage temperaturen bleef het bloemhoofdje echter steeds gesloten. Daar is nu dus verandering in gekomen met de zachtere temperaturen. Als een mini-zonnetje trekt dit plantje de aandacht op de aanstormende lente.
Een doodgewoon plantje ? Toch niet, want over het plantje valt toch het één en ander te vertellen.
Zoals zijn bloeigedrag bijvoorbeeld. Het klein hoefblad begint immers met bloeien om pas daarna bladeren te groeien. Dat kan van de meeste andere kruidachtige planten niet gezegd worden. De regel is meestal : eerst blaadjes, daarna bloempjes. Daar veegt ons doodgewoon plantje dus zijn voeten aan.
Als je een exemplaar van het Klein hoefblad in de buurt hebt is het leuk om een bloemhoofdje gedurende de lente in de gaten te houden. Bij de bloei (vanaf nu dus) ‘kijkt’ het hoofdje mooi naar boven. Dit is zo om de meeste kans te hebben op bestuiving van de vrouwelijke bloempjes. Bestuiving kan gebeuren door insecten maar gebeurt meestal gewoon door de wind. Wanneer de bloempjes uitgebloeid zijn sluit het hoofdje zich om de zaadjes te laten rijpen. Daarbij buigt het hoofdje zich helemaal zodat het naar de grond kijkt. Op die manier zijn de rijpende zaadjes beschermd tegen de regen. Ondertussen echter groeit de stengel volledig uit zodat het hoofje een stuk hoger komt te zitten. Als de zaadjes dan volledig afgerijpt zijn buigt het hoofdje zich terug boven. Het hoofdje opent zich dan een laatste keer waarna de zaadjes aan hun witte parachutte kunnen meegenomen worden met de wind.

Tegen het einde van de bloei komen de bladeren te voorschijn waaraan de plant zijn huidige naam heeft ontleend. Vroeger werd het plantje wel eens anders genoemd. Hoestblad is een oudere benaming en verwijst naar het gebruik van het gedroogde blad als medicinale tabak. De wetenschappelijke naam van het klein hoefblad, Tussilago farfara, verwijst ook naar dit gebruik. Tussilago is immers een samentrekking van de latijnse woorden tussis (=hoest) en agere (behandelen). Farfare zou verwijzen naar de onderkant van de bladeren die wit bepoederd is : farina (=meel) en ferre (=dragen).

enkel schub-achtige bladeren aan de bloeistengen.